Ντρούζεν Drusen του οπτικού νευρού
Τα Ντρούζεν Drusen του οπτικού νεύρου αποτελούν σπάνια μορφή αλλοίωσης στις οπτικές θηλές των οφθαλμών. Τα ντρούζεν (drusen) είναι οζίδια με συσσωρευμένο εκφυλιστικό υλικό, τα οποία τα συναντούμε συνήθως στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας λόγω της ηλικίας (ηλικιακή εκφύλιση ωχράς), ιδίως δε στην ξηρή μορφή αυτής. Σπανιότερα, τα ντρούζεν (drusen) μπορεί να εντοπίζονται και στο οπτικό νεύρο, με τη διαφορά πως σε αυτή την περίπτωση τα άτομα που προσβάλλονται είναι συνήθως μικρότερα σε ηλικία.
Τα συμπτώματα αυτής της σπάνιας πάθησης, των Ντρούζεν Drusen του οπτικού νεύρου, είναι ελάχιστα εώς και απόντα τις περισσότερες φορές. Σπάνια μόνο μπορεί να μειωθεί η όραση των ασθενών. Έτσι λοιπόν, συνήθως η διάγνωση γίνεται τυχαία μετά απο οφθαλμολογικό έλεγχο ρουτίνας, όπου στη βυθοσκόπηση ανακαλύπτεται μια προπέτεια των οπτικών θηλών-νεύρων. Πιο συγκεκριμένα, οι οπτικές θηλές, δηλαδή οι κεφαλές των οπτικών νεύρων, έχουν ασαφή όρια και εμφανίζονται να έχουν ήπιο οίδημα, δηλαδή να «φουσκώνουν» προς το εσωτερικό του βυθού των οφθαλμών. Αυτό το εύρημα πολλές φορές μπορεί να ανησυχήσει τον θεράποντα οφθαλμίατρο και να οδηγήσει τη σκέψη προς διάφορες άλλες καταστάσεις-παθήσεις που ενδεχομένως εμφανίζουν παρόμοια εικόνα στα οπτικά νεύρα. Ενα παράδειγμα τέτοιας πάθησης είναι η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση, όπου η πίεση του υγρού του εγκεφάλου (εγκεφαλονωτιαίο υγρό) αυξάνει, λόγω είτε καλοήθους κατάστασης, είτε κακοήθους όγκου στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, υπάρχουν και άλλα συνοδά συμπτώματα απο το νευρικό σύστημα, όπως πονοκέφαλος, ίλιγγος, αστάθεια, έμετος και άλλα για τα οποία χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος απο νευρολόγο με εξέταση και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Στην περίπτωσή μας, ωστόσο, τα ντρούζεν (drusen) του οπτικού νεύρου, με προσεκτική βυθοσκόπηση απο έμπειρο οφθαλμίατρο στις παθήσεις του βυθού, γίνονται αντιληπτά και με κάποιες ειδικές οφθαλμολογικές εξετάσεις μπορεί να επιβεβαιωθεί η παρουσία τους. Έτσι, οι ασθενείς γλιτώνουν απο αχρείαστο ακριβό και δύσκολο διαγνωστικό έλεγχο και βέβαια απο την ανησυχία οτι κάτι σοβαρό μπορεί να τους συμβαίνει.
Αυτές οι εξετάσεις είναι καταρχάς ο αυτοφθορισμός, όπου τα Ντρουζεν (drusen) του οπτικού νεύρου φαίνονται σαν φωτεινές άσπρες κηλίδες μέσα στην κεφαλή των οπτικών νεύρων που κανονικά φαίνονται σκοτεινές μαύρες. Ανάλογα με το πόσο βαθιά βρίσκονται τα ντρούζεν (drusen) μέσα στην κεφαλή του οπτικού νεύρου απεικονίζονται πιο έντονα αν είναι επιφανειακά ή λιγότερο έντονα εάν είναι βαθιά (ενταφιασμένα).
Στην τελευταία περίπτωση βοηθάει πολύ ο οφθαλμικός υπέρηχος. Επιπλέον, πολύ χρήσιμη εξέταση είναι και η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) των οπτικών ινών-θηλών, ή οποία μπορεί να δείξει ατροφία των οπτικών ινών γύρω απο τα οπτικά νεύρα. Τα ευρήματα μοιάζουν με αυτά του γλαυκώματος. Μάλιστα, υπάρχει η άποψη οτι τα ντρούζεν drusen του οπτικού νεύρου μπορούν να προκαλέσουν βλάβες τύπου γλαυκώματος χωρίς η πίεση των ματιών να είναι απαραίτητα αυξημένη.
Τέλος, εφόσον στο (OCT) των οπτικών ινών-θηλών διαπιστωθούν αλλοιώσεις θα πρέπει απαραίτητα να ακολουθήσει και εξέταση οπτικών πεδίων, η οποία θα αποκαλύψει αν αυτές οι αλλοιώσεις προκαλούν «σκοτώματα», δηλαδή μαύρες κηλίδες στην περιφέρεια της όρασης.
Οι θεραπευτικές επιλογές που έχουμε στη διάθεσή μας για τα Ντρούζεν Drusen του οπτικού νεύρου είναι περιορισμένες, αφού τα ντρούζεν (drusen) δεν μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά μέσα απο τα οπτικά νεύρα αλλά ούτε και αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά. Έτσι, μοιραία οι επιλογές περιορίζονται στην χορήγηση αντιγλαυκωματικών κολλυρίων, τα οποία ρίχνουν την πίεση των οφθαλμών ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες «γλαυκώματος φυσιολογικής πίεσης». Επίσης, προτείνεται η διακοπή του καπνίσματος και η λήψη σκευασμάτων με νευροπροστατευτική δράση στα οπτικά νεύρα. Κατόπιν όλων αυτών οι ασθενείς τίθενται υπο παρακολούθηση με OCT και οπτικά πεδία για τυχόν εξέλιξη των βλαβών.