Μυωπική ωχροπάθεια
Η μυωπική ωχροπάθεια είναι μια εκφυλιστική πάθηση της ωχράς κηλίδας που συμβαίνει σε άτομα με υψηλή μυωπία. Η υψηλή μυωπία, εκτός απο την ανάγκη χρήσης γυαλιών ή φακών επαφής για καθαρή όραση, δημιουργεί και προβλήματα στο βυθό του οφθαλμού. Οι οφθαλμοί με υψηλή μυωπία έχουν μεγάλο αξονικό μήκος (μεγάλος προσθιοπίσθιος άξονας), με αποτέλεσμα οι οφθαλμικοί χιτώνες-ιστοί να υφίστανται τη λεγόμενη εκτάνυση, δηλαδή ατροφία και λέπτυνση λόγω του μεγάλου μεγέθους του βολβού.
Η μυωπική ωχροπάθεια έχει ενα ευρύ φάσμα επιμέρους παθολογικών καταστάσεων που χρήζουν και διαφορετικής κάθε φορά αντιμετώπισης. Ξεκινώντας απο την πιο απλή περίπτωση, η μυωπική ωχροπάθεια μπορεί να αφορά σε ατροφικές αλλοιώσεις των ιστών κάτω απο την ωχρά κηλίδα (μελάγχρουν επιθήλιο), οι οποίες χρήζουν απλής παρακολούθησης με βυθοσκόπηση και οπτική τομογραφία συνοχής (OCT). Η OCT μπορεί να καταδείξει λεπτές αλλοιώσεις της στοιβάδας των φωτουποδοχέων, οι οποίοι είναι μικρά κύτταρα υπεύθυνα για την μετατροπή της φωτεινής ακτινοβολίας σε ηλεκτρικό ερέθισμα που μεταφέρεται ύστερα στον εγκέφαλο. Τέτοια περίπτωση απλής μυωπικής εκφύλισης είναι η παρακάτω εικόνα OCT.
Εν συνεχεία, πιο σοβαρής μορφής μυωπική ωχροπάθεια αποτελούν οι λεγόμενες «ρήξεις της λάκας» (lacquer cracks). Αυτές είναι ρήξεις της λεπτής μεμβράνης που βρίσκεται κάτω απο το μελάγχρουν επιθήλιο (μεμβράνη του Bruch) και προκαλούνται ακριβώς λόγω λέπτυνσης αυτής απο το μεγάλο μέγεθος του βολβού. Όταν αυτό συμβεί στην περιοχή της ωχράς κηλίδας προκαλείται και μείωση της όρασης, αφού προκύπτουν μικρές αιμορραγίες κάτω απο τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η διάγνωση γίνεται κλινικά αλλά και με τη βοήθεια OCT και αγγειογραφίας με ινδοκυανίνη που απεικονίζει χαρακτηριστικά τις ρήξεις αυτές. Το παρακάτω περιστατικό αφορά σε νέο άτομα με υψηλή μυωπία που παρακολουθούμε, αφού και στην περίπτωση αυτή μόνο παρακολούθηση απαιτείται.
Προχωρώντας θα συναντήσουμε τη μυωπική χοριοειδική νεοαγγείωση. Πρόκειται για μια σχετικά σοβαρή μορφή στο φάσμα της μυωπικής ωχροπάθειας, η οποία προκύπτει όταν παθολογικά αγγεία (νεοαγγεία) περάσουν μέσα απο τη μεμβράνη του Bruch και το μελάγχρουν επιθήλιο και δημιουργήσουν οίδημα και αιμορραγία στον αμφιβληστροειδή. Ανάλογα με τη θέση της βλάβης, μπορεί να έχουμε σημαντική μείωση της όρασης αλλά και παραμόρφωση των ειδώλων-εικόνων (παραμορφοψία). Η διάγνωση γίνεται με την OCT, αλλά απαραίτητη είναι και η αγγειογραφία με σκιαγραφικό (φλουροαγγειογραφία) που απεικονίζει τη διαρροή της χρωστικής απο την παθολογική μυωπική χοριοειδική νεοαγγείωση. Τελευταία, υπάρχει δυνατότητα αγγειογραφίας χωρίς σκιαγραφικό (η λεγόμενη OCT Αγγειογραφία), η οποία δύναται να απεικονίσει τη χοριοειδική νεοαγγείωση ευκρινώς, αλλά δεν ενδεικνυται σε όλες τις περιπτώσεις, οπότε στην αρχική τουλάχιστον εκτίμηση, ειδικά στη μυωπική εκφύλιση, θα χρειαστεί η κλασσική φλουροαγγειογραφία με το ενδοφλέβιο σκιαγραφικό (όπως φαίνεται στο παρακάτω περιστατικό που αντιμετωπίσαμε). Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι ίδια με αυτή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς υγρού τύπου, αφού κοινό σημείο και των δυο είναι η χοριοειδική νεοαγγείωση. Οι ασθενείς υποβάλλονται σε μηνιαίες ενδοβόλβιες ή ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις αντιαγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF). Πάντως οι ασθενείς με μυωπική εκφύλιση και χοριοειδική νεοαγγείωση έχουν καλύτερη ανταπόκριση και επομένως και πρόγνωση απο τους ηλικιωμένους με εκφύλιση ωχράς.
Τελευταία περίπτωση στο φάσμα των παθήσεων με μυωπική ωχροπάθεια είναι η μυωπική σχίση ή φοβεόσχιση (foveoschisis). Αυτή συνίσταται στην έλξη και υπέγερση της κεντρικής περιοχής της ωχράς κηλίδας λόγω παρουσίας οπίσθιου σταφυλώματος. Το οπίσθιο σταφύλωμα είναι μια προς τα πίσω επέκταση του βολβού του ματιού λόγω της λέπτυνσης των ιστών στο οπίσθιο τοίχωμα του βολβού. Ο αμφιβληστροειδικός ιστός έτσι δεν μπορεί να ακολουθήσει το σχήμα του οπίσθιου τοιχώματος του βολβού (σκληρός χιτώνας), με αποτέλεσμα να χάνεται η φυσιολογική επαφή του με το τοίχωμα αυτό. Σε αυτή την περίπτωση η αποκατάσταση είναι χειρουργική με επέμβαση υαλοειδεκτομής. Υπάρχει όμως και πιο ήπια μορφή ωχροπάθειας απο οπίσθιο σταφύλωμα, όπου απλά η ωχρά υφίσταται ορώδη υπέγερση, οπότε και χρήζει απλής παρακολούθησης με OCT.
