Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

Διάγνωση Γλαυκώματος

Η διάγνωση γλαυκώματος αποτελεί μια απο τις πλέον σημαντικές και κρίσιμες οφθαλμολογικές πράξεις. Αυτό διότι το γλαύκωμα είναι μια απο τις δυνητικά πιο σοβαρές οφθαλμικές παθήσεις, όπου βλάπτεται το οπτικό νεύρο του οφθαλμού. Προοδευτικά, και εφόσον η διάγνωση γλαυκώματος καθυστερήσει, προκαλείται διαταραχή της περιφερικής όρασης, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε τύφλωση.

Στη σημερινή εποχή, η διάγνωση γλαυκώματος έχει γνωρίσει επαναστατικές αλλαγές, λόγω της εξέλιξης της ιατρικής τεχνολογίας που μας δίνει τη δυνατότητα της πρώϊμης διάγνωσης και της παρακολούθησης σε βάθος χρόνου. Η παρακολούθηση της ενδεχόμενης εξέλιξης είναι πολύ σημαντική, ώστε να ξέρουμε αν η θεραπεία που λαμβάνει ο ασθενής είναι επαρκής ή χρειάζεται ενίσχυση ή τροποποίηση.

Βασικός πυλώνας στη διάγνωση γλαυκώματος είναι η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε μικρά ελλείμματα στις οπτικές ίνες γύρω απο το οπτικό νεύρο. Υπάρχουν τυπικές βλάβες/ελλείμματα που μπορούμε να διαπιστώσουμε σε πολύ αρχικό στάδιο και έτσι να προλάβουμε μελλοντικές βλάβες με την κατάλληλη θεραπεία. Επίσης, με την επαναλαμβανόμενη εξέταση με OCT μπορούμε να διαπιστώσουμε τυχόν συνεχιζόμενη λέπτυνση των περιθηλαίων οπτικών ινών (RNFL), δηλαδή πιθανή εξέλιξη και επιδείνωση.

Διάγνωση γλαυκώματος με OCT RNFL (οπτικών ινών). Παρατηρείστε την κατώτερη λέπτυνση που απεικονίζεται με κόκκινο χρώμα (κάτω αριστερά στον έγχωμο κύκλο).
Διάγνωση γλαυκώματος με OCT RNFL (οπτικών ινών). Παρατηρείστε την κατώτερη λέπτυνση που απεικονίζεται με κόκκινο χρώμα (κάτω αριστερά στον έγχωμο κύκλο).

 

 

 

 

 

 

Επιπλέον, σημαντική είναι η σάρωση της ωχράς κηλίδας για την δημιουργία του χάρτη των γαγγλιακών κυττάρων. Τα γαγγλιακά κύτταρα είναι μικρά κύτταρα γύρω απο την ωχρά κηλίδα που φαίνεται πλέον να βλάπτονται και αυτά απο το γλαύκωμα, επομένως είναι σημαντική η καταγραφή τους με την OCT.

Διάγνωση γλαυκώματος με χαρογράφηση των γαγγλιακών κυττάρων γύρω απο την ωχρά κηλίδα. Παρατηρείστε σε δυο διαδοχικές απεικονίσεις το κατώτερο έλλειμμα του κόκκινου δακτυλίου (αριστερά αλλά και δεξιά στις δυο επισκέψεις) και την μαύρη κατώτερη περιοχή στην σύγκριση των ημισφαιρίων (στο κέντρο της εικόνας).
Διάγνωση γλαυκώματος με χαρτογράφηση των γαγγλιακών κυττάρων γύρω απο την ωχρά κηλίδα. Φυσιολογικά απεικονίζονται ως ένας κόκκινος στρογγυλός δακτύλιος. Παρατηρείστε σε δυο διαδοχικές απεικονίσεις το κατώτερο έλλειμμα του κόκκινου δακτυλίου (αριστερά αλλά και δεξιά στις δυο επισκέψεις) και την μαύρη κατώτερη περιοχή στην σύγκριση των ημισφαιρίων (στο κέντρο της εικόνας).

Η αλματώδης εξέλιξη της της τεχνολογίας της OCT μας έφερε τα τελευταία χρόνια την OCT-Αγγειογραφία (αγγειογραφία χωρίς σκιαγραφικό), η οποία και αυτή πλέον φαίνεται να έχει θέση στη διάγνωση γλαυκώματος. Η OCT-Αγγειογραφία καταγράφει την μικροκυκλοφορία γύρω απο την κεφαλή του οπτικού νεύρου και έχει βρεθεί απο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, ότι πιθανόν ελλείμματα στην αιμάτωση της περιοχής γύρω απο το οπτικό νεύρο σχετίζονται με εξέλιξη και επιδείνωση των οπτικών πεδίων.

Διάγνωση γλαυκώματος με OCT Αγγειογραφία (χωρίς σκιαγραφικό) της κεφαλής του οπτικού νεύρου. Παρατηρείστε την μπλε σφηνοειδή περιοχή (κάτω δεξιά) που απεικονίζει έλλειμμα αιμοφόρων αγγείων. Αυτό αντιστοιχεί στην περιοχή με το έλλειμμα των οπτικών ινών και των γαγγλιακών κυττάρων στις πρηγούμενες εικόνες.
Διάγνωση γλαυκώματος με OCT Αγγειογραφία (χωρίς σκιαγραφικό) της κεφαλής του οπτικού νεύρου. Παρατηρείστε την μπλε σφηνοειδή περιοχή (κάτω δεξιά) που απεικονίζει έλλειμμα αιμοφόρων αγγείων. Αυτό αντιστοιχεί στην περιοχή με το έλλειμμα των οπτικών ινών (μαύρη περιοχή πάνω αριστερά) και των γαγγλιακών κυττάρων στις πρηγούμενες εικόνες.

 

 

 

 

 

 

 

 

Τα οπτικά πεδία είναι η παλαιότερη και πιο παραδοσιακή εξέταση στη διάγνωση γλαυκώματος. Ακόμα και σήμερα η αξία τους είναι ανεκτίμητη και αποτελούν την τελική εξέταση με την οποία καταγράφουμε την εξέλιξη της νόσου. Οι βλάβες στα οπτικά πεδία αποτελούν την λειτουργική αποτύπωση των δομικών αλλοιώσεων που καταγράφονται σε πιο αρχικά στάδια με την OCT και επομένως πάντα συσχετίζουμε όλες τις εξετάσεις μαζί, προκειμένου να οδηγηθούμε σε ασφαλή διάγνωση.

Διαγνωση γλαυκώματος με οτπικά πεδία, τα οποία απεικονίζουν την τελική λειτουργική βλάβη σε μεταγενέστερο στάδιο. Παρατηρείστε τις περιοχές ελαττωμένης ευαισθησίας (σκοτώματα) στην ανώτερη περιοχή (κόκκινοι κύκλοι).
Διαγνωση γλαυκώματος με οτπικά πεδία, τα οποία απεικονίζουν την τελική λειτουργική βλάβη σε μεταγενέστερο στάδιο. Παρατηρείστε τις περιοχές ελαττωμένης ευαισθησίας (σκοτώματα) στην ανώτερη περιοχή (κόκκινοι κύκλοι).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Φυσικά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι η κλινική εξέταση και η βυθοσκόπηση του οπτικού νεύρου είναι πολύ σημαντική και δεν πρέπει να την παραλείπουμε, αφού ο έμπειρος κλινικός ιατρός θα αναγνωρίσει το πρόβλημα πρώτα κλινικά. Η μέτρηση του πάχους (παχυμετρία) του κερατοειδούς επίσης βοηθάει, αφού όσο πιο παχύς είναι ο κερατοειδής μας δίνει ψευδώς αυξημένη πίεση. Αντιθέτως, όσο πιο λεπτός είναι μας δίνει ψευδώς ελαττωμένη πίεση και αυτό οφείλουμε να το γνωρίζουμε. Ο λεπτός κερατοειδής θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας για το γλαύκωμα.

Εν κατακλείδι, στη σημερινή εποχή η διάγνωση γλαυκώματος έχει πολύ μεγάλη πρόοδο και εξέλιξη με τη βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας. Ως αποτέλεσμα, όλο  και περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίζουν με επιτυχία αυτή τη σοβαρή πάθηση, αρκεί να είναι τυπικοί και συνεπείς στην παρακολούθηση και θεραπεία.