Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

OCT υψηλής ανάλυσης

Η OCT υψηλής ανάλυσης ή οπτική τομογραφία συνοχής είναι η ίσως η τεχνολογία με την μεγαλύτερη εξέλιξη στην οφθαλμολογία τα τελευταία 20 χρόνια. Η μεγάλη αξία της OCT είναι η απεικόνιση της ωχράς κηλίδας αρχικά αλλά και του οπτικού νεύρου μεταγενέστερα, ώστε να γίνει εφικτή η διάγνωση και η παρακολούθηση της θεραπείας πληθώρας σημαντικών οφθαλμικών παθήσεων του αμφιβληστροειδή, όπως η εκφύλιση της ωχράς, η διαβητική ωχροπάθεια, το γλαύκωμα αλλά και χειρουργικές παθήσεις της ωχράς κηλίδας, όπως η οπή ωχράς και η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη.

Διαχρονική εξέλιξη της τεχνολογίας OCT απο το 2001 μέχρι σήμερα. Διακρίνεται η ολοένα και πιο βελτιωμένη ανάλυση στη μεσαία και κατώτερη εικόνα συγκριτικά με την αρχική τεχνολογία της πάνω εικόνας, όπου οι επιμέρους στοιβάδες της ωχράς κηλίδας πλέον απεικονίζεται με ανάλυση σχεδόν ιστολογικού παρασκευάσματος.
Διαχρονική εξέλιξη της τεχνολογίας OCT απο το 2001 μέχρι σήμερα. Διακρίνεται η ολοένα και πιο βελτιωμένη ανάλυση στη μεσαία και κατώτερη εικόνα συγκριτικά με την αρχική τεχνολογία της πάνω εικόνας, όπου οι επιμέρους στοιβάδες της ωχράς κηλίδας πλέον απεικονίζονται με ανάλυση σχεδόν ιστολογικού παρασκευάσματος.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αρχικά, τα πρώτα συστήματα OCT είχαν σχετικά πτωχή ανάλυση και η διάκριση των επιμέρους στοιβάδων του αμφιβληστροειδή και της ωχράς ήταν δύσκολη. Σήμερα, η ανάλυση έχει βελτιωθεί σημαντικά και μπορούμε να σαρώσουμε πλέον μεγάλη επιφάνεια αμφιβληστροειδούς στην ωχρά κηλίδα. Έτσι, μπορούμε να πάρουμε ποιοτικές αλλά και ποσοτικές πληροφορίες, όπως να μετρήσουμε το πάχος της ωχράς και να παρακολουθούμε τις μεταβολές του σε όλες τις παθήσεις που το αυξάνουν (οίδημα ωχράς) και εμείς τις θεραπεύουμε.

Τρισδιάστατη απεικόνιση του χάρτη πάχους της ωχράς κηλίδας με χρήση 3D OCT, όπου φαίνεται χοριοειδική νεοαγγείωση με μορφή κρατήρα ηφαιστείου σε ασθενή με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς.
Τρισδιάστατη απεικόνιση του χάρτη πάχους της ωχράς κηλίδας με χρήση 3D OCT, όπου φαίνεται χοριοειδική νεοαγγείωση με μορφή κρατήρα ηφαιστείου σε ασθενή με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς.

 

 

 

 

 

 

 

 

Επίσης, μπορούμε να έχουμε δισδιάστατες (en-face) και τρισδιάστατες εικόνες (3D OCT), που μας βοηθούν ειδικά σε περιπτώσεις που χρειάζεται χειρουργείο ωχράς κηλίδας αλλά και γενικότερα στο να έχουμε πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την έκταση και τη μορφολογία της εκάστοτε ωχροπάθειας.

Τρισδιάστατο (3D) OCT όπου απεικονίζεται το οπίσθιο υαλοειδές του ματιού να ασκεί έλξη (σαν χοάνη) και να παραμορφώνει την ωχρά κηλίδα.
Τρισδιάστατο (3D) OCT όπου απεικονίζεται το οπίσθιο υαλοειδές του ματιού να ασκεί έλξη (σαν χοάνη) και να παραμορφώνει την ωχρά κηλίδα.
Εικόνα OCT en-face όπου διακρίνονται συρρέοντα drusen στα πλαίσια προχωρημένης ηλικιακής εκφύλισης ωχράς.
Εικόνα OCT en-face όπου διακρίνονται συρρέοντα drusen στα πλαίσια προχωρημένης ηλικιακής εκφύλισης ωχράς.

 

 

 

 

 

 

 

Πράγματι, χωρίς την OCT υψηλής ανάλυσης, η θεραπεία των παθήσεων της ωχράς κηλίδας θα ήταν σχεδόν αδύνατη, αφού δεν θα μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε με ακρίβεια την παρουσία υγρού (κυστικό οίδημα ωχράς, υπαμφιβληστροειδικό υγρό) και επίσης δεν θα μπορούσαμε να λάβουμε κρίσιμες αποφάσεις για την ανταπόκριση στη θεραπεία με ενδοβολβικές ή ενδοϋαλοειδικές ενέσεις (anti-VEGF, στεροειδή).

Παρακολούθηση διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας με χάρτη πάχους OCT. Τα κοκκινα χρώματα αντιπροσωπεύουν αυξημένο πάχος (οίδημα ωχράς κηλίδας). Παρατηρείστε την υποχώρηση στην δεύτερη φωτογραφία μετά απο θεραπεία.
Παρακολούθηση διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας με χάρτη πάχους OCT. Τα κοκκινα χρώματα αντιπροσωπεύουν αυξημένο πάχος (οίδημα ωχράς κηλίδας). Παρατηρείστε την υποχώρηση στην δεύτερη φωτογραφία μετά απο θεραπεία.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Εξάλλου, με την OCT υψηλής ανάλυσης στο γλαύκωμα μπορούμε να παρακολουθούμε τις αρχικές μορφές της νόσου, όπου οι αλλοιώσεις δεν εμφανίζονται ακόμα στα οπτικά πεδία (πρώϊμο η προπεριμετρικό γλαύκωμα) και το κυριότερο να παρακολουθούμε τυχόν εξέλιξη και λέπτυνση των οπτικών ινών γύρω απο το οπτικό νεύρο. Αυτό γίνεται εφικτό και με την χαρτογράφηση του πάχους των γαγγλιακών κυττάρων, τα οποία βρίσκονται περιμετρικά της ωχράς κηλίδας και ελαττώνονται απο το γλαύκωμα. Έτσι, μπορούμε να ξεκινήσουμε τη θεραπεία πιο έγκαιρα, χωρίς να περιμένουμε να ξεκινήσουν οι αλλοιώσεις στα οπτικά πεδία.

Απεικόνιση γλαυκώματος με χρήση αγγειογραφίας χωρίς σκιαγραφικό (Angio-OCT), όπου διακρίνεται η σφηνοειδής μαύρη περιοχή που ξεκινάει απο το οπτικό νέυρο και αντιπροσωπεύει έλλειμμα των οπτικών ινών.
Απεικόνιση γλαυκώματος με χρήση αγγειογραφίας χωρίς σκιαγραφικό (Angio-OCT), όπου διακρίνεται η σφηνοειδής μαύρη περιοχή που ξεκινάει απο το οπτικό νέυρο και αντιπροσωπεύει έλλειμμα των οπτικών ινών.

 

 

 

 

 

 

 

Η τελευταία και πιο συναρπαστική εξέλιξη της OCT υψηλής ανάλυσης, η OCT αγγειογραφία ή Angio-OCT, έχει ανοίξει νέους ορίζοντεςστην απεικόνιση των αγγείων του αμφιβληστροειδή και του οπτικού νεύρου. Το μεγάλο της πλεονέκτημα είναι η μη χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού και η απεικόνιση παθήσεων όπως η χοριοειδική νεοαγγείωση (υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση ωχράς) και η ισχαιμία του αμφιβληστροειδή.