Αιμορραγία ωχράς κηλίδας
Η αιμορραγία ωχράς κηλίδας αποτελεί συνήθως ενα οφθαλμολογικό επείγον πρόβλημα, διότι η ωχρά κηλίδα είναι το κέντρο της ευκρινούς όρασης στο βυθό του ματιού. Είναι η περιοχή του αμφιβληστροειδή, χάρη στην οποία οδηγούμε, διαβάζουμε, γράφουμε και γενικώς κάνουμε όλες τις σημαντικές λειτουργίες που απαιτούν καθαρή όραση.
Η αιμορραγία ωχράς έχει ποικίλα αίτια και εκδηλώνεται ως μια απότομη και ανώδυνη πτώση της όρασης. Οι ασθενείς περιγράφουν μια σκοτεινή μαύρη κηλίδα μπροστά στο κεντρικό οπτικό τους πεδίο. Όχι σπάνια, οι πιο ηλικιωμένοι ασθενείς που έχουν καλή όραση στο ένα μάτι δεν αντιλαμβάνονται την αιμορραγία και την μείωση της όρασης στο άλλο μάτι, με αποτέλεσμα να ανακαλύπτουν τυχαία και συνήθως καθυστερημένα οτι το ενα μάτι δεν βλέπει.
Το βασικότερο αίτιο αιμορραγίας της ωχράς είναι στους ηλικιωμένους ασθενείς η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας υγρού τύπου. Ειδικά οι χοριοειδικοί πολύποδες, μια ειδική μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, σε σχετικά υψηλό ποσοστό μπορεί να επιπλακεί απο μεγάλη αιμορραγία ωχράς κηλίδας. Επίσης κάποιες χοριοειδικές νεοαγγειώσεις με μεγάλα αρτηριακά τροφοφόρα αγγεία μπορούν να εκδηλωθούν με μεγάλη αιμορραγία.
Σύνηθες αίτιο που προκαλεί αιμορραγία στην ωχρά κηλίδα εξάλλου είναι και το μακροανεύρυσμα του αμφιβληστροειδή, που βρίσκεται σε κάποιον κλάδο αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς, σε άτομα με αρτηριακή υπέρταση. Σε κρίση υπέρτασης ή σε κάποια σωματική καταπόνηση με αύξηση της αρτηριακής πίεσης η ρήξη του μακροανευρύσματος μπορεί να επιφέρει μεγάλη αιμορραγία κεντρικά. Και βέβαια, η αιμορραγία με μηχανισμό Valsalva, δηλαδή η ρήξη αγγείου λόγω αύξησης της πίεσης (σήκωμα βάρους, σφίξιμο, δυσκοιλιότητα), είναι σύνηθες αίτιο αιμορραγίας στην ωχρά κηλίδα.
Θα παρουσιάσουμε εν συντομία την διαγνωστική προσέγγιση που κάνουμε σε περιπτώσεις με αιμορραγία ωχράς κηλίδας. Απαραίτητη εξέταση είναι κατα πρώτον η βυθοσκόπηση με την οποία διαπιστώνουμε αρχικά το πρόβλημα. Εν συνεχεία η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) και ο αγγειογραφικός έλεγχος είναι απαραίτητα για να διευκρινίσουμε τα ακριβή αίτια. Η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη είναι συνήθως απαραίτητη για να μπορέσουμε να απεικονίσουμε τυχόν βλάβες κάτω απο μια μεγάλη αιμορραγία ωχράς. Είναι επίσης η ιδανική εξέταση (και μάλλον η μοναδική) για να αποκαλύψει τους πολύποδες του χοριοειδή.
Θεραπευτικά, η αντιμετώπιση της αιμορραγίας ωχράς κηλίδας εξαρτάται απο το μέγεθος και την εντόπιση αυτής. Οι μεγάλες αιμορραγίες που βρίσκονται βαθιά στην ωχρά κηλίδα έχουν κακή πρόγνωση και πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά άμεσα, στο πρώτο 15ήμερο το αργότερο, εφόσον ο ασθενής αντιληφθεί άμεσα το πρόβλημα. Το χειρουργείο συνίσταται σε υαλοειδεκτομή και ένθεση ειδικού θρομβολυτικού παράγοντα και αερίου, ώστε να διαλυθεί η αιμορραγία και να παρεκτοπιστεί απο την κεντρική περιοχή της ωχράς κηλίδας. Εαν υπάρξει καθυστέρηση στην διάγνωση ή την αντιμετώπιση πλέον το χειρουργείο δεν έχει ένδειξη αφού το αίμα οργανώνεται σε θρόμβο και δεν μπορεί να απομακρυνθεί χειρουργικά.
Κατά τα άλλα, ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο, εφόσον ενοχοποιείται η εκφύλιση ωχράς γίνονται ενέσεις ή φωτοδυναμική θεραπεία (εαν υπάρχουν πολύποδες). Εν κατακλείδει, το πιο σημαντικό όλων είναι η έγκαιρη διάγνωση, συνεπώς σε κάθε αιφνίδια μεγάλη ανώδυνη απώλεια όρασης οι ασθενείς θα πρέπει να απευθύνονται άμεσα στον οφθαλμίατρο, ώστε να γίνει άμεσα η απεικόνιση και διάγνωση