Ημιανοψία

Ημιανοψία-γενικά

Η ημιανοψία αποτελεί μια διαταραχή της όρασης και ειδικά των οπτικών πεδίων (περιφεριακή όραση). Οφείλεται όχι σε αμιγώς οφθαλμολογική αιτία ή πρόβλημα, αλλά σε βλάβη της οπτικής οδού. Η οπτική οδός είναι ενα δίκτυο νευρώνων (νευρικών κυτττάρων), το οποίο εδράζεται στον εγκέφαλο (κεντρικό νευρικό σύστημα).  Είναι υπεύθυνη για τη μετάδοση των οπτικών ερεθισμάτων απο τους οφθαλμούς προς τον εγκέφαλο κεντρικά. Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ οπτικής οδού και οφθαλμού είναι το οπτικό νεύρο.

Ημιανοψία-ταξινόμηση

Η ημιανοψία διακρίνεται στην ομώνυμη, την αμφικροταφική και την τεταρτοκυκλική, ανάλογα με το σημείο της οπτικής οδού που προσβάλλεται. Κομβικό ανατομικό ρόλο έχει σε αυτή τη διάκριση μια ανατομική δομή του κεντρικού νευρικού συστήματος που λέγεται οπτικό χίασμα. Το οπτικό χίασμα ευρίσκεται πάνω απο την υπόφυση (ενδοκρινής αδένας). Αποτελεί μια χιαστί δομή, όπου τα δύο οπτικά νεύρα χιάζονται μεταξύ τους, ώστε κάποιες οπτικές ίνες περνούν απο την δεξιά στην αριστερή πλευρά. Οι βλάβες πάνω στο οπτικό χίασμα δίνουν συνήθως αμφικροταφική ημιανοψία (απώλεια του κροταφικού οπτικού πεδίου των δυο οφθαλμών). Βλάβες πίσω απο το χίασμα δίνουν είτε ομώνυμη (βλάβη οπτικής ταινίας), ή τεταρτοκυκλική ημιανοψία (βλάβη οπτικής ακτινοβολίας).

Αίτια ημιανοψίας

Τα συνηθέστερα αίτια βλάβης της οπτικής οδού που προκαλούν ημιανοψία είναι τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκεφάλου). Οι ασθενείς αισθάνονται κάποια σκιά στο πλάι του οπτικού τους πεδίου και στις δυο πλευρές, ανάλογα με τον τύπο της ημιανοψίας. Εφόσον πρόκειται για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο το σύμπτωμα έρχεται συνήθως απότομα εντός λεπτών ή ολίγων ωρών. Ανάλογα με τη βαρύτητα του εγκεφαλικού μπορεί να συνυπάρχουν και άλλα νευρολογικά σημεία, όπως πάρεση, ημιπάρεση, αιμωδίες (μουδιάσματα σε χέρια πόδια). Επίσης,  διαταραχές του λόγου (αδυναμία εκπομπής λόγου ή αντίληψης), δηλαδή αφασία. Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις και κακοήθεις. Τα συμπτώματα όταν οφείλονται σε όγκους είναι πιο αργά σε έναρξη και εμφανίζονται σε βάθος χρόνου, ώστε οι ασθενείς ενίοτε δεν μπορούν επακριβώς να αντιληφθούν την έναρξή τους.

Ομώνυμη ημιανοψία-περιστατικό

Η ομώνυμη ημιανοψία είναι μια υποκατηγορία ημιανοψίας, όπου βλάπτεται το ενα κάθετο ημισφαίριο του οπτικού πεδίου του κάθε οφθαλμού, αριστερά ή δεξιά, ανάλογα με το ημισφαίριο του εγκεφάλου που έχει υποστεί τη βλάβη. Το παρακάτω περιστατικό αφορά σε ισχαιμικού τύπου βλάβη του εγκεφάλου και της οπτικής οδού. Η ημιανοψία διαγιγνώσκεται με οπτικά πεδία, με επικουρική μέθοδο την OCT των γαγγλιακών κυττάρων της ωχράς κηλίδας.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αντιμετώπιση ημιανοψίας

Σχετικά με τη θεραπεία, αυτή είναι αντικείμενο περισσότερο των νευρολόγων παρα των οφθαλμιάτρων και αφορά στη θεραπεία του υποκείμενου προβλήματος. Τα ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια απαιτούν ταχύτατη νοσηλεία σε ειδική μονάδα για διενέργεια επείγουσας θρομβόλυσης με καθετηριασμό. Οι όγκοι αντιθέτως απαιτούν ογκολογική εκτίμηση και νευροχειρουργική αντιμετώπιση, ανάλογα βέβαια πάντα με τη θέση και το μέγεθος του όγκου. Η ημιανοψία, εφόσον η βλάβη δεν είναι μεγάλη και αντιμετωπισθεί έγκαιρα, θα μπορούσε να περιορισθεί και να βελτιωθεί κάπως. Ωστόσο γενικός κανόνας είναι πως οι νευρολογικές βλάβες (της όρασης και όχι μόνο) δεν επανέρχονται συνήθως και ο κύριος στόχος είναι να περιορισθεί ή σταματήσει η εξέλιξή τους.