Οφθαλμική τοξοπλάσμωση

Γενικά για την οφθαλμική τοξοπλάσμωση

Η οφθαλμική τοξοπλάσμωση αποτελεί μια φλεγμονώδη νόσο του οφθαλμού.  Υπεύθυνος είναι ένας μικροοργανισμός, το παράσιτο τοξόπλασμα (Toxoplasma gondi). Συνήθως προσβάλλεται ο βυθός του οφθαλμού και μάλιστα η οφθαλμική τοξοπλάσμωση είναι η συχνότερη αιτία λοιμώδους οπίσθιας ραγοειδίτιδας. Λοιμώδης καλείται γιατί οφείλεται σε λοίμωξη από το παράσιτο. Οπίσθια γιατί αφορά το οπίσθιο ημιμόριο και ραγοειδίτιδα γιατί είναι μια φλεγμονή του ραγοειδούς χιτώνα του ματιού.

Το παράσιτο μεταδίδεται από τα ζώα στον άνθρωπο, συνήθως από κατανάλωση ωμού ή μη καλά ψημένου κρέατος. Έτσι προκύπτει η λεγόμενη επίκτητη οφθαλμική τοξοπλάσμωση. Ενίοτε, το παράσιτο μπορεί να μεταδοθεί από την κυοφορούσα μητέρα στο έμβρυο, οπότε έχουμε την συγγενή τοξοπλάσμωση. Ανάλογα με το πόσο νωρίς μπορεί να συμβεί η λοίμωξη στη μητέρα, ενδέχεται να προκύψουν στο έμβρυο σημαντικά οφθαλμολογικά και όχι μόνο προβλήματα.

Συμπτωματολογία οφθαλμικής τοξοπλάσμωσης

Τα συμπτώματα της οφθαλμικής τοξοπλάσμωσης είναι συνήθως η θόλωση της όρασης. Αυτή μπορεί να είναι ήπια αλλά εντός λίγων ημερών η εβδομάδων να εξελιχθεί σε μεγάλη και σημαντική. Η βυθοσκόπηση ανακαλύπτει συνήθως το πρόβλημα. Η εικόνα είναι αυτή μια λευκωπής εστίας φλεγμονής στον αμφιβληστροειδή που καλείται νεκρωτική αμφιβληστροειδίτιδα. Η τοξοπλάσμωση είναι από τις βασικές αιτίες νεκρωτικής φλεγμονής του αμφιβληστροειδή.

Συνήθως, συνυπάρχει και φλεγμονή του υαλοειδούς (υαλίτιδα), η οποία συνήθως είναι έντονη. Η χαρακτηριστική εικόνα της λευκής εστίας που διακρίνεται αμυδρά μέσα από το θολό υαλοειδές σώμα του ματιού λέγεται «φως στην ομίχλη».

Επίσης μπορεί να πάσχει και το πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού, να υπάρχει δηλαδή ιριδοκυκλίτιδα. Μάλιστα αυτή μπορεί να συνοδεύεται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (οφθαλμική υπερτονία).

Διάγνωση τοξοπλάσμωσης

Οι άλλες διαγνωστικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν σε αμφίβολες περιπτώσεις, χωρίς όμως να θεωρούνται απολύτως απαραίτητες. Η φλουροαγγειογραφία μπορεί να δείξει συνοδό αγγειακή φλεγμονή και ισχαιμία των αγγείων που βρίσκονται γειτονικά στην βλάβη. Η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη μπορεί να δείξει δορυφορικές μικρές εστίες γύρω από την κεντρική νεκρωτική βλάβη. Αυτές είναι αρκετά διαγνωστικές της νόσου.

Η διάγνωση είναι κατά κανόνα κλινική, δηλαδή με τη βυθοσκόπηση, ειδικά εάν συνυπάρχει και παλαιά εστία με ουλή. Εάν υπάρχει διαγνωστική αμφιβολία, τότε θα πρέπει να αποκλειστεί ερπητική λοίμωξη, καθώς και μια αυτοάνοση νόσος που προκαλεί νέκρωση αμφιβληστροειδούς. Αυτή είναι μια πολυσυστηματική νόσος που λέγεται νόσος Αδαμαντιάδη-Bechet. Η διαγνωστική επιβεβαίωση προκύπτει με ειδική μοριακή εξέταση, την PCR μετά από παρακέντηση του προσθίου θαλάμου του ματιού και λήψη υδατοειδούς υγρού.

Θεραπεία

Θεραπευτικά, η οφθαλμική τοξοπλάσμωση χρήζει αντιμετώπισης σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση της βλάβης και κατά πόσο αυτή απειλεί άμεσα την όραση. Επίσης από την ένταση της φλεγμονής του υαλοειδούς. Τα σκευάσματα που χρησιμοποιούμε είναι είτε αντιβιοτικά σε πιο ελαφρές περιπτώσεις, είτε ειδικά αντιπαρασιτικά και κυτταροστατικά σε πιο βαριές μορφές τοξοπλάσμωσης. Επίσης, χρησιμοποιούμε κορτιζόνη από το στόμα σε έντονη φλεγμονή και θόλωση του υαλοειδούς. Η θεραπεία διαρκεί συνήθως 3-4 εβδομάδες και τα αποτελέσματα γενικά είναι αρκετά καλά. Συνήθως υπάρχει πλήρης αποκατάσταση της όρασης, εκτός αν η βλάβη προσβάλλει απευθείας την ωχρά κηλίδα ή το οπτικό νεύρο, γεγονός σχετικά σπάνιο.