Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια

Εισαγωγή

Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η προσβολή του αμφιβληστροειδούς λόγω αυξημένης συστηματικής αρτηριακής πίεσης. Διακρίνεται σε διάφορα στάδια, ανάλογα με την βαρύτητα, η οποία εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της αρτηριακής υπέρτασης και το βαθμό αυτής.

Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να αποτελεί και μοναδική εκδήλωση της αρτηριακής υπέρτασης. Ως γνωστόν, η υπέρταση συνήθως δεν δίνει συμπτώματα και μπορεί να υπάρχει για χρόνια αδιάγνωστη. Ωστόσο, μπορεί να λειτουργεί «ύπουλα» και να προκαλεί σοβαρές χρόνιες βλάβες στα λεγόμενα όργανα στόχους, όπως ο εγκέφαλος. Τα νεφρά, η καρδιά,  τα αγγεία και βέβαια τα μάτια (ειδικότερα στο βυθό).

Διάγνωση-Κλινική εικόνα

Η βυθοσκόπηση αποτελεί μια εξαιρετική διαγνωστική πράξη, ώστε να ανακαλύψουμε τη χρονιότητα αλλά και σοβαρότητα της αρτηριακής υπέρτασης. Ο βυθός λοιπόν του οφθαλμού αποτελεί ένα παράθυρο μέσα από το οποίο εκτιμούμε την υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια και επομένως τη βαρύτητα της συστηματικής υπερτασικής νόσου.

 

 

 

 

 

 

 

 

Συνήθως, τα ευρήματα είναι ήπια με σκλήρυνση και ελίκωση των αγγείων του βυθού («κατσαρά αγγεία»). Οι αρτηρίες στενεύουν και σκληραίνουν, με αποτέλεσμα να «στραγγαλίζουν» τις φλέβες που βρίσκονται από κάτω τους. Αυτό το σημείο λέγεται σημείο διασταύρωσης (Salus-Gunn).

Σπανιότερα, όμως, σε βαριές υπερτάσεις, μπορεί να υπάρχουν αιμορραγίες στο βυθό, κυρίως γύρω από το οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο μπορεί να παρουσιάζει οίδημα (συνήθως και στα δύο μάτια) και επιπλέον να υπάρχουν αποφράξεις της μικροκυκλοφορίας. Οι τελευταίες φαίνονται σαν λευκές κηλίδες (βαμβακόμορφες κηλίδες-cottonwool spots).

Περιστατικό

Το περιστατικό που παρουσιάζουμε στις παραπάνω εικόνες είναι ασθενής με ευρήματα πολύ ύποπτα για υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια, του οποίου η αρτηριακή υπέρταση δεν είχε διαγνωσθεί από παθολόγο ή καρδιολόγο. Τα ευρήματα εδώ είναι όπως τα αναφέρουμε παραπάνω, όπου επιπλέον υπάρχει και μεγάλη εξίδρωση υγρού στην ωχρά κηλίδα. Εδώ πλέον, μιλάμε για κακοήθη υπέρταση.

 

 

 

 

 

 

Οι βαμβακόμορφες κηλίδες (cotton wool spots) διακρίνονται και στα δύο μάτια και φαίνονται ως σκοτεινές ισχαιμικές περιοχές με τη βοήθεια της αγγειογραφίας χωρίς σκιαγραφικό (OCT Αγγειογραφίας ή Angio-OCT). Αρκεί μια μέτρηση της πίεσης με πιεσόμετρο χειρός για να θέσουμε τη διάγνωση.

 

 

 

 

 

 

 

Θεραπεία

Θεραπευτικά δεν έχουμε να προσφέρουμε από οφθαλμολογικής πλευράς. Ακόμα και στις πιο βαριές περιπτώσεις με κακοήθη υπέρταση, η θεραπεία στην υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η άμεση παραπομπή σε καρδιολόγο για άμεση ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης. Με την υποχώρηση της υπέρτασης και σε βάθος χρόνου, τα ευρήματα από το βυθό υποχωρούν και επανέρχονται σε κάποιο βαθμό στην κανονικότητα.

Εν κατακλείδι

Συμπερασματικά, λοιπόν, ο ρόλος μας ως οφθαλμιάτρων στην υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι διπλός. Πρώτον, να βάλουμε εμείς τη διάγνωση του συστηματικού προβλήματος μέσα από τα μάτια, όταν το πρόβλημα δεν δίνει άλλα συμπτώματα. Δεύτερον, ακόμα και αν η υπέρταση διαπιστωθεί από τον καρδιολόγο ή παθολόγο, να κάνουμε σταδιοποίηση της νόσου. Δηλαδή να κρίνουμε πόσο σοβαρές είναι οι βλάβες στο βυθό, άρα πόσα χρόνια και σε ποια βαρύτητα είναι η υπέρταση. Άρα η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι κάτι που δεν πρέπει να παραμελείται, τόσο από τους ασθενείς όσο και απο τους θεράποντες συναδέλφους των άλλων ειδικοτήτων.