Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

Οφθαλμική σύφιλη

Εισαγωγή

Η οφθαλμική σύφιλη είναι η φλεγμονώδης προσβολή του οφθαλμού στα πλαίσια σύφιλης. Υπεύθυνο για τη σύφιλη είναι ένα Gram αρνητικό μικρόβιο που ονομάζεται τρεπόνημα ωχρό (Treponema pallidum). Ανήκει στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και προσβάλλει άτομα με ομοφυλοφιλικές επαφές. Συνυπάρχει επίσης, συχνά, σε άτομα οροθετικά (για τον ιό HIV).

Γενικά

Η σύφιλη είναι μια συστηματική λοίμωξη, η οποία διακρίνεται σε 4 στάδια.

Στο 1ο στάδιο (πρωτογόνος σύφιλη) εμφανίζεται χαρακτηριστικό έλκος στα γεννητικά όργανα.

Στο 2ο στάδιο (δευτερογόνος σύφιλη) εμφανίζεται γενικευμένο εξάνθημα (συφιλιδική ροδάνθη), λεμφαδενοπάθεια και αλωπεκία

Στο λανθάνον στάδιο (λανθάνουσα σύφιλη) συνήθως είναι ασυμπτωματική ή υπάρχουν ευρήματα όμοια με τα αρχικά εντός 1 έτους.

Στο 3ο στάδιο διακρίνουμε 3 επιμέρους μορφές:

  • χαρακτηριστικά φλεγμονώδη οζίδια (κομμιώματα) διάσπαρτα σε όλο το σώμα
  • προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος (νευροσύφιλη)
  • καρδιαγγειακή σύφιλη με προσβολή της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων (ανευρύσματα αορτής)

Ραγοειδίτιδα από σύφιλη

Η οφθαλμική σύφιλη μπορεί να προκαλέσει κάθε είδους φλεγμονή στα μάτια. Επομένως, ανήκει στους λεγόμενους μεγάλους μιμητές (μαζί με την σαρκοείδωση και τη φυματίωση). Συνήθως προσβάλλει τους οφθαλμούς από το 2ο στάδιο και μετά. Μπορεί να προκαλέσει κάθε είδους φλεγμονή στο βυθό. Συχνά, προκαλεί αγγειίτιδα αμφιβληστροειδούς και φλεγμονώδεις αμφιβληστροειδικές μικρές εστίες (miliary retinis).

Συχνά επίσης, στην οφθαλμική σύφιλη σπάνιο αλλά τυπικό εύρημα είναι και η οπίσθια πλακώδης χοριομφιβληστροειδίτιδα (SPPC). Πρόκειται για μια φλεγμονώδη προσβολή του μελάγχρου επιθηλίου, καθώς και των εξωτερικών στοιβάδων του αμφιβληστροειδή.

Διάγνωση οφθαλμικής σύφιλης

Η διάγνωση, ειδικά για την σπάνια αυτή μορφή της οπίσθιας πλακώδους ραγοειδίτιδας, είναι αρχικά κλινική. Διακρίνουμε οίδημα στις οπτικές θηλές και τις χαρακτηριστικές κιτρινωπές πλάκες στην ωχρά κηλίδα.

Η οπτική οξύτητα συνήθως πέφτει δραματικά σε σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα.

Το λόγο έπειτα έχουν οι ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις του βυθού. Δηλαδή, OCT υψηλής ανάλυσης ο αυτοφθορισμός, η φλουροαγγειογραφία και η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη (ICGA). Η βλάβη απεικονίζεται με όλες αυτές τις απεικονιστικές μεθόδους και δίνει χαρακτηριστικές εικόνες που παραθέτουμε στο άρθρο.

Εικόνα αυτοφθορισμού του ίδιου ασθενούς με οφθαλμική σύφιλη. Διακρίνεται η αύξηση του σήματος σε μεγάλη πλακώδη περιοχή γύρω από το οπτικό νεύρο (σκοτεινή κηλίδα).
Εικόνα αυτοφθορισμού ασθενούς με οφθαλμική σύφιλη. Διακρίνεται πλακώδης λευκωπή βλάβη στο κέντρο και έχει προκαλέσει μεγάλη μείωση της όρασης.

Η διάγνωση επιβεβαιώνεται εργαστηριακά με ειδικές και μη ειδικές τρεπονηματικές δοκιμασίες (VDRL, FTA-Abs).

Εικόνα ευρυγώνιας φλουροαγγειογραφίας (πανοραμικής) του ίδιου ασθενούς με οφθαλμική σύφιλη. Διακρίνεται αγγειίτιδα φλεβών αλλά και αρτηριών. Ειδικά η προσβολή των αρτηριών είναι χαρακτηριστική.

 

Η οφθαλμική σύφιλη υπό μορφή πλακώδους χοριοαμφιβληστροειδοπάθειας. Χαρακτηριστική εικόνα στην αγγειογραφία με ινδοκυανίνη είναι η πλακώδης υποφθορίζουσα (χαμηλού σήματος βλάβη) κεντρικά

Θεραπεία Οφθαλμικής σύφιλης

Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση ενδοφλέβιας πενικιλίνης G για διάστημα 3 εβδομάδων. Παράλληλα και λίγες μέρες μετά την έναρξη της ενδοφλέβιας αντιβίωσης, χορηγείται και κορτιζόνη από το στόμα για μείωση των σημείων της φλεγμονής. Παρά το γεγονός πως η όραση πέφτει δραματικά, εφόσον η πλακώδης φλεγμονώδης βλάβη είναι στο κέντρο (ωχρά κηλίδα), η ανταπόκριση στη θεραπεία είναι θεαματική με μεγάλη βελτίωση και σχεδόν πλήρη αποκατάσταση της όρασης.