Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

Εικόνα αυτοφθορισμού, όπου διακρίνουμε τς χαρακτηριστικές λευκές κηλίδες της λιποφουσκίνης που προκαλεί το μελάνωμα χοριοειδούς.

ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΧΟΡΙΟΕΙΔΟΥΣ

Γενικά

Το μελάνωμα του χοριοειδούς είναι ένας κακοήθης όγκος στον βυθό του οφθαλμού. Ιστολογικά είναι παρόμοιος με το μελάνωμα του δέρματος. Μπορούμε να το εντοπίσουμε σε διάφορα μέρη του οφθαλμού. Στο χοριοειδή είναι η συχνότερη εντόπισή του. Συνήθως ξεκινάει ως σπίλος, δηλαδή καλοήθης βλάβη, η οποία εν συνεχεία εξαλλάσσεται στην κακοήθη μορφή.

Διάγνωση

Το μελάνωμα του χοριοειδούς μπορεί να είναι μια ξεκάθαρη διάγνωση, όταν τα ευρήματα είναι τυπικά. Ωστόσο, υπάρχουν άτυπες μορφές, οι οποίες εγείρουν διαγνωστικές δυσκολίες και αμφιβολίες. Στις περιπτώσεις αυτές το μελάνωμα χοριοειδούς μπορεί να «μιμείται» άλλες οντότητες και η διάγνωση να διαφύγει ή να γίνει με μεγάλη καθυστέρηση.
Σε κάθε περίπτωση στη διάγνωση συμβάλλουν τα σύγχρονα απεικονιστικά συστήματα του βυθού. Αυτά είναι η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), η ψηφιακή φλουροαγγειογραφία, η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη και ο υπέρηχος του οφθαλμού.

Διαφορική διάγνωση

Είναι η άκρως ενδιαφέρουσα διαδικασία, όπου στην ιατρική καλούμαστε να ξεχωρίσουμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε από άλλα που μοιάζουν με αυτό. Το μελάνωμα χοριοειδούς μπορεί να μοιάζει με σπίλο στα αρχικά τουλάχιστον στάδια.
Επίσης η κεντρική ορώδης χοριοαμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να μοιάζει με το μελάνωμα του χοριοειδούς, γιατί και στις 2 περιπτώσεις μπορούμε να βρούμε υγρό υπό τον αμφιβληστροειδή.
Αλλά και άλλοι καλοήθεις όγκου του βυθού μπορεί να μοιάζουν με το μελάνωμα, όπως το αιμαγγείωμα και το οστέωμα. Τα τελευταία ειδικά αν το μελάνωμα δεν έχει καφέ χρωστική (αμελανωτικό μελάνωμα).

Θεραπεία

Η θεραπεία του μελανώματος εξαρτάται από το μέγεθός του και την ακριβή του θέση. Δηλαδή, το πόσο κεντρικά εντοπίζεται κοντά στην ωχρά ή το οπτικό νεύρο. Μπορεί να εφαρμοσθεί ραδιενεργός πλάκα σε μικρότερα και πιο περιφερικά μελανώματα ή εξωτερική ακτινοβολία σε μεγαλύτερα και πιο κεντρικά (στο πίσω μέρος του βολβού). Η θεραπεία συνήθως απαιτεί την παραπομπή των ασθενών σε εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού.

Παρουσίαση περιστατικού

Το περιστατικό που παρουσιάζουμε αφορά σε μελάνωμα χοριοειδούς που ήταν υπό παρακολούθηση σε άλλο κέντρο για χρόνια. Η διάγνωση είχε διαφύγει και η αντιμετώπιση ήταν ως κεντρική ορώδης λόγω παρουσίας υγρού. Επίσης εξαιτίας της ελαφρά σκουρόχρωμης εμφάνισής του, το είχαν θεωρήσει ως σπίλο με συνοδό παρουσία υγρού.

Μελάνωμα χοριοειδούς, το οποίο απεικονίζεται ως σκουρόχρωμη βλάβη κεντρικά στην ωχρά. Η ασπρόμαυρη ανέρυθρη εικόνα δείχνει καθαρά τα κοκκία λιποφουσκίνης.
Ο δεξιός υγιής οφθαλμός παρατίθεται για σύγκριση με τον αριστερό.

Πράγματι στη βιβλιογραφία υπάρχουν δημοσιευμένες περιπτώσεις σπίλων με παρουσία υγρού. Αντίθετα με την έως πρόσφατα κρατούσα αντίληψη, η παρουσία υγρού πάνω από έναν σπίλο δεν σημαίνει πάντα υποψία κακοήθειας.
Η προσεκτική απεικόνιση εδώ έδωσε την απάντηση. Συγκεκριμένα η OCT με εν τω βάθει απεικόνιση του χοριοειδούς έχει χαρακτηριστική εικόνα της βλάβης βαθιά στο χοριοειδή.

Εικ΄
Εικόνα OCT όπυ απεικονίζεται η εις βάθος επέκταση που κάνει το μελάνωμα χοριοειδούς (κάτω απο την λευκή γραμμή του μελάγχρου επιθηλίου).

Επίσης ο αυτοφθορισμός καταδεικνύει παρουσία λιποφουσκίνης. Η λιποφουσκίνη (παραπροϊόν του μεταβολισμού των κυττάρων του μελάγχρου επιθηλίου) είναι χαρακτηριστική.

Εικόνα αυτοφθορισμού, όπου διακρίνουμε τις χαρακτηριστικές λευκές κηλίδες της λιποφουσκίνης.

Τέλος η φλουροαγγειογραφία δίνει χαρακτηριστική επίσης εικόνα κηλίδων διαρροής του σκιαγραφικού (pin-points).

Φλουροαγγειογραφία και αγγειογραφία με ινδοκυανίνη στο μελάνωμα χοριοειδούς. Χαρακτηριστική εικόνα αριστερά με πολλαπλές υπερφθορίζουσες κηλίδες.

Συμπερασματικά, η ορθή χρήση και ερμηνεία των διαφόρων απεικονιστικών μεθόδων μας βοηθάει να διαγνώσουμε το μελάνωμα χοριοειδούς. Η διάγνωση αυτή είναι ζωτικής σημασίας, πρωτίστως για την ζωή του ασθενούς.