Αμφιβληστροειδίτιδα

Περιγραφή

Η αμφιβιβληστροειδίτιδα είναι μια νεκρωτική φλεγμονή του εσωτερικού τμήματος του βυθού του οφθαλμού, δηλαδή του αμφιβληστροειδούς, η οποία συνηθέστερα είναι λοιμώδης, δηλαδή οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο ή ιό. Απο τους ιούς, οι ερπητοϊοί είναι υπεύθυνοι, ο μεν απλός έρπης σε άτομα κατά τα άλλα υγιή, ενώ ο κυτταρομεγαλοϊός σε άτομα με ανοσοκαταστολή. Καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος προκύπτει σε ασθενείς με AIDS και μεταμοσχευμένους ή σε κακοήθη νοσήματα.
Απο τα άλλα μικρόβια το τοξόπλασμα, το οποίο είναι παράσιτο, προκαλεί τη συνηθέστερη μορφή οπίσθιας ραγοειδίτιδας, την οφθαλμική τοξοπλάσμωση, οποία εκδηλώνεται με νεκρωτική αμφιβληστροειδίτιδα.
Ενίοτε, η αμφιβληστροειδίτιδα μπορεί να αποτελεί οφθαλμική εκδήλωση ενός συστηματικού νοσήματος, το οποίο μπορεί να είναι ήδη διαγνωσμένο, ή να εκδηλώνεται πρώτη φορά στα μάτια με αποκλειστικό εκπρόσωπο τη νόσο Αδαμαντιάδη-Bechet. Αυτή είναι μια νόσος που προσβάλλει, εκτός απο τα μάτια, τη στοματική κοιλότητα, τα γεννητικά όργανα, τις αρθρώσεις και το δέρμα.

Παθήσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί

1. Λοιμώξεις
   1. Τοξοπλάσμωση
   2. Ιοί έρπητα-απλός έρπης, κυτταρομεγαλοϊός
   3. Σύφιλη
2. Αυτοάνοσα νοσήματα
   1. Νόσος Αδαμαντιάδη

Συμπτώματα – Κλινική Εικόνα

• Θολή όραση υπάρχει σε περίπτωση κεντρικής προσβολής. Μάλιστα η μείωση της όρασης μπορεί να είναι δραματική.
• Στον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού μπορεί να υπάρχουν κύτταρα φλεγμονής όπως στην ιριδοκυκλίτιδα.
• Aντίδραση επίσης υπάρχει στο πρόσθιο υαλοειδές (υαλίτιδα). Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις η υαλίτιδα μπορεί να είναι εξαιρετικά έντονη, ώστε ο βυθός μόλις να βυθοσκοπείται.
• Τέλος, μπορεί να συνυπάρχει φλεγμονή των αγγείων του βυθού, αμφιβληστροειδική αγγειίτιδα.

Διάγνωση - Εξετάσεις

Η διάγνωση στην αμφιβληστροειδίτιδα γίνεται με βιομικροσκόπηση και βυθοσκόπηση. Εργαστηριακές εξετάσεις θα σταλούν για την διερεύνηση ύπαρξης λοιμώδους νοσήματος. Μπορεί να ληφθεί υγρό απο τον πρόσθιο θάλαμο του ματιού για ειδική μοριακή εξέταση (PCR). Η εξέταση θα ανιχνεύσει τυχόν παρουσία γενετικού υλικού των ιών του έρπητα ή του τοξοπλάσματος.  Επίσης, το ιστορικό και η ύπαρξη άλλων ευρημάτων απο το δέρμα, τις αρθρώσεις, το γαστρεντερικό και τους βλενογγόνους του στόματος και των γεννητικών οργάνων θα αποκαλύψει τυχόν παρουσία ή υποψία νόσου Αδαμαντιάδη-Bechet. Τα ευρήματα καταγράφονται σε ειδικό ερωτηματολόγιο Ακόμη, στην περίπτωση νόσου Αδαμαντιάδη-Bechet απαραίτητη θεωρείται και μια απεικόνιση των αγγείων του βυθού με φλουοροαγγειογραφία,ειδικά με λήψη της περιφέρειας με σύστημα απεικόνισης wide-field,  η οποία θα διευκρινίσει την ύπαρξη αγγειίτιδας. Στην περίπτωση αυτή συνήθως υπάρχει διάχυτη και έντονη αγγειίτιδα των μικρών αγγείων του βυθού.

 

Αντιμετώπιση

• Η αντιμετώπιση εξαρτάται απο την ύπαρξη ή όχι λοίμωξης. Εάν επιβεβαιωθεί λοίμωξη, η θεραπεία θα καθορισθεί απο τον υπεύθυνο λοιμώδη παράγοντα.
  Η τοξοπλάσμωση αντιμετωπίζεται με ειδική διπλή αντιπαρασιτική αγωγή (πυριμεθαμίνη & σουλφαδιαζίνη), ή οποία διαρκεί περίπου 4 εβδομάδες. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά σκευάσματα απο το στόμα. Επίσης, κορτιζόνη απο το στόμα είναι απαραίτητη, εφόσον υπάρχει έντονη αντίδραση του υαλοειδούς, αλλά 2-3 ημέρες μετά απο την έναρξη της αντιπαρασιτικής αγωγής.
  Οι λοιμώξεις απο ερπητοϊούς χρήζουν άμεσης, επείγουσας αντιμετώπισης με ταχύτατη έναρξη θεραπείας με αντιϊκά σκευάσματα (ασυκλοβίρη, γκανσικλοίρη), είτε απο το στόμα, είτε ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις ή ενδοφλεβίως. Και εδώ έχει θέση η κορτιζόνη, μερικές ημέρες απο την έναρξη της αγωγής για καταστολή της έντονης φλεγμονής.
  Η θεραπεία της νόσου Αδαμαντιάδη-Bechet περιλαμβάνει μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης με  ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, τα οποία εδώ έχουν ένδειξη απο την αρχή της θεραπείας. Ειδικότερα, οι βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF, αναστολείς υποδοχεών ιντερλευκίνης) έχουν ιδιαίτερη ένδειξη.
  Σε περιπτώσεις επαπειλούμενης αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, στην οξεία αμφιβληστροειδική νέκρωση, γίνεται προφυλακτικό λέϊζερ. Εάν παραταύτα συμβεί αποκόλληση, τότε γίνεται υαλοειδεκτομή με τοποθέτηση σιλικόνης στην οπίσθια κοιλότητα του βολβού.
  • Χρονοδιάγραμμα
    Η θεραπεία συνήθως δίδεται για διάστημα μερικών εβδομάδων εφόσον είναι λοίμωξη, αλλά σε χρόνιες αυτοάνοσες περιπτώσεις της νόσου Αδαμαντιάδη-Bechet  μπορεί να απαιτηθεί μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης.
  • Επιπλοκές
    Καταρράκτης, νεοαγγείωση αμφιβληστροειδούς, αιμορραγία υαλοειδούς, ρηγματογενής αποκόλληση, οπτική ατροφία .
  • Αποτελέσματα θεραπείας
    Εξαρτάται απο την εκάστοτε περίπτωση και πάθηση. Σήμερα με τους βιολογικούς παράγοντες έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα στις αυτοάνοσες περιπτώσεις.
  • Πρόγνωση
    Εξαρτάται απο την περίπτωση. Κατά κανόνα η πρόγνωση είναι επιφυλακτική, ιδίως στις ερπητικές λοιμώξεις (οξεία αμφιβληστροειδική νέκρωση), όπου έχουμε ταχύτατη εξάπλωση των αλλοιώσεων,  με ατροφία του αμφιβληστροειδούς στην περιφέρεια και πιθανή ρηγματογενή αποκόλληση.  Επίσης, στη νόσο Αδαμαντιάδη-Bechet, πιθανά αίτια κακής πρόγνωσης αποτελούν η κεντρική εντόπιση της νεκρωτικής αμφιβληστροειδικής εστίας και η αποφρακτική αγγειϊτιδα με πιθανή οπτική ατροφία ή ισχαιμία στην ωχρά.