Χοριοειδίτιδα

Περιγραφή

Πρόκειται για φλεγμονή του τμήματος του βυθού του οφθαλμού κάτω απο τον αμφιβληστροειδή, δηλαδή του χοριοειδούς και του μελαγχρόου επιθηλίου.  Συνηθέστερα είναι αυτοάνοση και ιδιοπαθής, δηλαδή δεν οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο και είναι συνήθως αμιγώς οφθαλμική κατάσταση. Απο τα μικρόβια ο βάκιλος της φυματίωσης είναι το συχνότερο αίτιο.

Παθήσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί

1. Λοιμώξεις
   1. Φυματίωση
   2. Μυκητιασική ενδοφθαλμίτιδα
   3. Σύφιλη
2. Αυτοάνοσα νοσήματα
   1. Νόσος Harada
   2. Χοριοειδίτιδα δίκην κυνηγετικών χόνδρων «Birdshot»
   3. Συμπαθητική οφθαλμία
   4. Σύνδρομα λευκών κηλίδων (πολυεστιακή χοριοειδίτιδα-πανραγοειδίτιδα, σύνδρομο πολλαπλών εφήμερων λευκών κηλίδων-MEWDS, -οξεία κρύφια ζωνοειδής αμφιβληστροειδοπάθεια των εξωτερικών στοιβάδων-AZOOR, σύνδρομο διεύρυνσης τυφλής κηλίδας)
3. Κακοήθη νοσήματα
   1. Λέμφωμα

Συμπτώματα – Κλινική Εικόνα

• Θολή όραση υπάρχει σε περίπτωση κεντρικής προσβολής. Στον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού μπορεί να υπάρχουν κύτταρα φλεγμονής όπως στην ιριδοκυκλίτιδα.
• Aντίδραση επίσης υπάρχει στο πρόσθιο υαλοειδές (υαλίτιδα). Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις η υαλίτιδα μπορεί να είναι αρκετά έντονη. Τέλος, μπορεί να συνυπάρχει φλεγμονή των αγγείων του βυθού, αμφιβληστροειδική αγγειίτιδα.

Διάγνωση - Εξετάσεις

Η διάγνωση γίνεται με βιομικροσκόπηση και βυθοσκόπηση. Εργαστηριακές εξετάσεις θα πρέπει να γίνουν για την διερεύνηση ύπαρξης φυματίωσης, δηλαδή δερματική αντίδραση Mantoux ή ανίχνευση γ-ιντερφερόνης στον ορό. Άλλες εξετάσεις που μπορούν να γίνουν είναι για το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA-29 (ισχυρή συσχέτιση με τη χοριοειδίτιδα δίκην «κυνηγετικών χόνδρων»-Birdshot) Οι υπολοιπες παθήσεις είναι κατ’εξοχήν κλινικές διαγνώσεις, όπου μεγάλο διαγνωστικό ρόλο παίζουν οι απεικονιστικές εξετάσεις του βυθού, όπως  η φλουοροαγγειογραφία, η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη και ο αυτοφθορισμός. Η αγγειογραφία με ινδοκυανίνη είναι απαραίτητη, απεικονίζει τη φλεγμονή στην πλήρη της έκταση, αλλά και διακρίνει το επίπεδο της βλάβης, σε συνεκτίμηση με τον αυτοφθορισμό.

Αντιμετώπιση

• Η αντιμετώπιση εξαρτάται απο την ύπαρξη ή όχι λοίμωξης.
  Εάν επιβεβαιωθεί λοίμωξη, δηλαδή φυματίωση ή σύφιλη σπανιότερα, η θεραπεία θα καθορισθεί απο τον υπεύθυνο λοιμώδη παράγοντα. Αντιφυματική αγωγή χρειάζεται, σε συνεργασία πάντα με τον πνευμονολόγο, ανεξαρτήτως εαν υπάρχει πνευμονική ενεργός φυματίωση και διαρκεί τουλάχιστον 9 μήνες.  Η σύφιλη απαιτεί χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής (πενικιλλίνη ενδοφλεβίως ή ενδομυϊκώς) ή οποία διαρκεί περίπου 4 εβδομάδες. Επίσης, κορτιζόνη απο το στόμα είναι ενίοτε απαραίτητη, αλλά μετά απο την έναρξη της αντιμικροβιακής αγωγής. Η κορτιζόνη έχει βασική θέση στη θεραπεία των υπολοίπων αυτοάνοσων παθήσεων που προκαλούν φλεγμονή στο χοριοειδή, και μάλιστα σε υψηλές δόσεις αρχικά. Συμπληρωματικά, μπορεί να χρειαστούν ανοσοκατασταλτικά (ή ανοσοτροποποιητικά) φάρμακα για μακροχρόνια θεραπεία, προκειμένου να μειωθεί η δόση της κορτιζόνης.
  Ενδεικτικά αναφέρονται η μεθοτρεξάτη, η αζαθειοπρίνη, η κυκλοσπορίνη, η μυκοφαινολάτη μοφετίλη και οι βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF, αναστολείς υποδοχεών ιντερλευκίνης) σε ανθεκτικές περιπτώσεις.
  • Χρονοδιάγραμμα
    Η θεραπεία συνήθως δίδεται για διάστημα μερικών εβδομάδων εφόσον είναι λοίμωξη, αλλά σε χρόνιες αυτοάνοσες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις αυτοπεριοριζόμενες, οι οποίες δεν απαιτούν τη χορήγηση θεραπείας. Αυτές είναι ενδεικτικά το σύνδρομο διεύρυνσης της τυφλής κηλίδας (enlarged blind spot syndrome), το σύνδρομο πολλαπλών εφήμερων λευκών κηλίδων (MEWDS) και η οξεία οπισθία πολυεστιακή κατά πλάκας επιθηλιοπάθεια του μελαγχρόου επιθηλίου (APMPPE).  
  • Επιπλοκές
    Ουλοποίηση και ατροφία του μελαγχρόου επιθηλίο στην περιοχή της ωχράς.
  • Αποτελέσματα θεραπείας
    Εξαρτάται απο την εκάστοτε περίπτωση και πάθηση. Σήμερα με την πληθώρα ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και τους βιολογικούς παράγοντες έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα στις αυτοάνοσες παθήσεις.
  • Πρόγνωση
    Εξαρτάται απο την περίπτωση. Υπάρχουν περιπτώσεις με άριστη πρόγνωση και άλλες με χειρότερη. Οι περιπτώσεις που αναφέρονται παραπάνω, στο χρονοδιάγραμμα, είναι αυτές με καλή πρόγνωση ακόμη και χωρίς θεραπεία. Χειρότερη πρόγνωση έχει η χοριοειδίτιδα Birdshot,  η έρπουσα χοριοειδίτιδα (serpiginous) καθώς και η πολυεστιακή χοριοειδίτιδα εάν υπάρξει κεντρική προσβολή της ωχράς.