Φλεγμονες Οφθαλμικου Κογχου

Περιγραφή

Oi Ραγοειδίτιδες, πρόσθιες και οπίσθιες, ιριδοκυκλίτιδες, διάμεσες ραγοειδίτιδες, χοριοειδίτιδες, αμφιβληστροειδίτιδες, Πρόκειται για φλεγμονή των μαλακών μορίων του  οφθαλμικού κόγχου του βολβού του οφθαλμού. Μπορεί να πάσχει το κογχικό λίπος, αλλά και οι οφθαλμοκινητικοί μύες (μυοσίτιδα του κόγχου). Μπορεί να συνδυαστεί με οπίσθια και πρόσθια σκληρίτιδα Συνηθέστερα είναι ιδιοπαθούς ή αυτοάνοσης αιτιολογίας, σχετίζόμενη με συστηματικό αυτοάνοσο νόσημα ή νόσημα του συνδετικού ιστού. Μπορεί επιπλέον να ευθύνεται κάποια λοίμωξη (κυτταρίτιδα κόγχου), συνήθως μετά απο χειρουργική επέμβαση στους λεγόμενους παραρρίνιους κόλπους (ιγμόρεια) ή στην δακρυϊκή συσκευή του οφθαλμού.

Παθήσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί

1. Λοιμώξεις
   1. Παραρινοκολπίτιδες (Ιγμορίτιδα)
   2. Δακρυοκυστίτιδα
   3. Φυματίωση
   4. Σύφιλη
2. Αυτοάνοσα νοσήματα
   1. Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (Hashimoto)
   2. Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
   3. Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
   4. Κοκκιωμάτωση Wegener
   5. Υποτροπιάζουσα πολυχονδρίτιδα
   6. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
   7. Ιδιοπαθής φλεγμονή του κόγχου
   8. Σαρκοείδωση

Συμπτώματα – Κλινική Εικόνα

• Στην κυτταρίτιδα κόγχου που υποδηλώνει λοίμωξη, το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος και η ερυθρότητα στο άσπρο του ματιού, όπως επίσης και έντονο οίδημα των βλεφάρων. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ταχέως και είναι έντονα. Η κινητικότητα του ματιού μπορεί να είναι περιορισμένη σημαντικά. Επίσης, συνήθως υπάρχει και πρόπτωση του βολβού, δηλαδή ο βολβός πιεζόμενος απο πίσω προπίπτει μπροστά σε πιο εξωτερική θέση σε σχέση με τη φυσιολογική. Σε ιδιοπαθείς ή αυτοάνοσες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι περίπου τα ίδια, αλλά αναπτύσσονται πιο αργά σε βάθος χρόνου.

Διάγνωση - Εξετάσεις

Η διάγνωση γίνεται με μακροσκοπική κλινική εξέταση, όπου φαίνεται το οίδημα των βλεφάρων και ο περιορισμός της κινητικότητας. Εξαίρεση αποτελεί η προδιαφραγματική κυτταρίτιδα, η οποία είναι πιο ελαφριά λοίμωξη που δεν προσβάλλει το οπίσθιο τμήμα του κόγχου και έτσι ο βολβός κινείται ελεύθερα. Η βυθοσκόπηση μπορεί να δώσει συμπληρωματικές πληροφορίες για ενδεόμενα πιεστικά φαινόμενα στο οπίσθιο μέρος του βολβού.
Εργαστηριακές εξετάσεις θα πρέπει να γίνουν. Απαραίτητες καταρχάς είναι οι αξονικές τομογραφίες οφθαλμικών κόγχων, οι οποίες θα δείξουν σε ποιό βαθμό είναι διηθημένα τα μαλακά μόρια, αλλά και εάν πάσχουν και οι οφθαλμοκινητικοί μύες.
Οι ορολογικές εξετάσεις περιλαμβάνουν ανίχνευση αντισωμάτων, αντιγόνων κα παραγόντων (ρευματοειδής παράγοντας, αντιπυρηνικά αντισώματα, αντισώματα έναντι DNA) που υποδηλώνουν συγκεκριμένα αυτοάνοσα νοσήματα. Έλεγχος του θυρεοειδούς με μέτρηση θυρεοειδικών ορμονών και αντισωμάτων είναι επιβεβλημένος. Επίσης, καλλιέργειες απο τα οφθαλμικά υγρά-εκκρίματα μπορούν να γίνουν για επιβεβαίωση λοίμωξης. Συμπληρωματικά, θα χρειαστούν ακτινογραφία θώρακος, και σπινθηρογράφημα με γάλλιο για αποκλεισμό σαρκοείδωσης.

Αντιμετώπιση - Συντηρητική

• Η αντιμετώπιση εξαρτάται απο την ύπαρξη ή όχι λοίμωξης. Εάν επιβεβαιωθεί λοίμωξη, η θεραπεία θα καθορισθεί απο τον υπεύθυνο λοιμώδη παράγοντα. Η κυτταρίτιδα του κόγχου απαιτεί θεραπεία με ενδοφλέβια αντιβίωση και επιθετική αντιμετώπιση. Εάν η διάγνωση συνηγορεί σε αυτοανοση ή ιδιοπαθή φλεγμονή, με ή χωρίς συνύπαρξη συστηματικού νοσήματος, τότε η θεραπεία θα ξεκινήσει με κορτιζόνη απο το στόμα Συμπληρωματικά, μπορεί να χρειαστούν ανοσοκατασταλτικά (ή ανοσοτροποποιητικά) φάρμακα για μακροχρόνια θεραπεία σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις, οι οποίες υποτροπιάζουν με τη μείωση της κορτιζόνης ή σχετίζονται με σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα. Όπως και στις άλλες αυτοάνοσες νόσους, έτσι και εδώ η μεθοτρεξάτη, η αζαθειοπρίνη, η κυκλοσπορίνη, η μυκοφαινολάτη μοφετίλη και οι βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF, αναστολείς υποδοχεών ιντερλευκίνης) σε ανθεκτικές περιπτώσεις έχουν ένδειξη. Εάν συνυπάρχει νόσος του θυρεοειδούς οφείλει να αντιμετωπισθεί και να ρυθμιστεί.
  Εξάλλου, σε σοβαρή συμπιεστική νόσο του κόγχου, όπως σε θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια, μπορεί να χρειαστεί ακτινοβολία ή και χειρουργική αποσυμπίεση του κόγχου απο ειδικό χειρουργό.
  • Χρονοδιάγραμμα
    Η θεραπεία συνήθως δίδεται για διάστημα μερικών εβδομάδων εφόσον είναι λοίμωξη, αλλά σε χρόνιες αυτοάνοσες περιπτώσεις απαιτείται μακροχρόνια θεραπεία.
  • Επιπλοκές
    Επέκταση λοίμωξης στον εγκέφαλο και στις μήνιγγες (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικό απόστημα), θρόμβωση στο σηραγγώδη κόλπο σε περίπτωση βαριάς κυτταρίτιδας κόγχου, οίδημα ωχράς και εξιδρωματική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Επίσης, ίνωση των οφθαλμοκινητικών μυών με διαταραχές της οφθαλμοκινητικότητας (περιοριστικό στραβισμό).
  • Αποτελέσματα θεραπείας
    Εξαρτάται απο την εκάστοτε περίπτωση και πάθηση.

Πρόληψη – Check-up

Εξαρτάται απο την περίπτωση και κυρίως την συνύπαρξη άλλης νόσου. Συνήθως, η πλειονότητα των περιπτώσεων ανταποκρίνεται στη συντηρητική φαρμακευτική θεραπεία.