Ιριδοκυκλίτιδα

Περιγραφή

H Ιριδοκυκλίτιδα, πρόσθια ραγοειδίτιδα πρόκειται για φλεγμονή του πρόσθιου τμήματος του οφθαλμού, η οποία συνηθέστερα είναι ιδιοπαθής, δηλαδή χωρίς εμφανή αιτιολογία. Συχνά, όμως, μπορεί να αποτελεί οφθαλμική εκδήλωση ενός συστηματικού νοσήματος, το οποίο μπορεί να είναι ήδη διαγνωσμένο, ή να εκδηλώνεται πρώτη φορά στα μάτια. Τα σχετιζόμενα νοσήματα με την ιριδοκυκλίτιδα είναι λοιμώδη αλλά και αυτοάνοσα. Τα συνηθέστερα περιγράφονται αμέσως παρακάτω.

Παθήσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί

1. Λοιμώξεις (ιογενείς-ερπητοϊοί, φυματίωση, τοξοπλάσμωση)
2. Αυτοάνοσα νοσήματα
   1. Ψωριασική αρθρίτιδα
   2. Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
   3. Φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn)
   4. Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (παιδιατρική ραγοειδίτιδα)
   5. Σαρκοείδωση
   6. Νόσος Αδαμαντιάδη-Bechet
   7. Ετεροχρωμική ιριδοκυκλίτιδα Fuchs
   8. Σύνδρομο Posner-Schlossmann

Συμπτώματα – Κλινική Εικόνα

Τυπικά συμπτώματα ιριδοκυκλίτιδας είναι ο πόνος στο μάτι (ενίοτε στην κοντινή όραση) και το κόκκινο μάτι (περικεράτεια ένεση, δηλαδή ερυθρότητα γύρω απο τον κερατοειδή). Επίσης μπορεί να υπάρχει θολή όραση. Στον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού υπάρχουν κύτταρα φλεγμονής και συνήθως ιζήματα ενδοθηλίου του κερατοειδή (φλεγμονώδεις εναποθέσεις). Η ίριδα μπορεί να «κολλήσει» πάνω στον φακό του οφθαλμού και να δημιουργηθούν οι λεγόμενες «οπίσθιες συνέχειες». Μικρή αντίδραση επίσης υπάρχει στο πρόσθιο υαλοειδές (υαλίτιδα). Σε έντονες φλεγμονές μπορεί να υπάρχουν μεγάλα πρωτεϊνικά εξιδρώματα στον πρόσθιο θάλαμο (πλαστικό εξίδρωμα). Τέλος, η ενδοφθάλμια πίεση μπορεί να είναι αυξημένη, οπότε η κατάσταση ονομάζεται «υπερτασική ιριδοκυκλίτιδα».

Διάγνωση - Εξετάσεις

Η διάγνωση γίνεται στη σχισμοειδή λυχνία με βιομικροσκόπηση. Συνήθως υπάρχει έντονη θηλώδης αντίδραση και εκκρίσεις. Εργαστηριακές εξετάσεις θα σταλούν για την διερεύνηση ύπαρξης συστηματικού νοσήματος. Υπάρχει πληθώρα τέτοιων εξετάσεων, αιματολογικών, βιοχημικών, ακτινοδιαγνωστικών και ανοσολογικών. Ο έλεγχος όμως πρέπει να είναι επιλεκτικός και στοχευμένος, ανάλογα με το ιστορικό και την ύπαρξη άλλων ευρημάτων απο το δέρμα, τις αρθρώσεις, το γαστρεντερικό, το μυοσκελετικό, τη στοματική κοιλότητα και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Τυχόν τέτοια ευρήματα καταγράφονται σε ειδικό ερωτηματολόγιο που χορηγεί ο ειδικός στις φλεγμονές οφθαλμίατρος. Ακόμη μπορεί να γίνει παρακέντηση του προσθίου θαλάμου του ματιού και λήψη υδατοειδούς υγρού, ώστε να γίνουν ειδικές εξετάσεις (PCR), για την ανίχνευση του γονιδιακού υλικού (DNA) κάποιου ιού που πιθανόν να ευθύνεται.

Αντιμετώπιση

• Η αρχική αντιμετώπιση είναι σταγόνες κορτιζόνης σε τοπική ενστάλλαξη. Συνήθως, πρέπει η θεραπεία να ξεκινήσει με συχνή ανα ώρα ενστάλλαξη και εν συνεχεία σταδιακή μείωση ανα εβδομάδα μέχρι να συμπληρωθούν 7-8 εβδομάδες θεραπείας. Παράλληλα, τις πρώτες ημέρες και εφόσον η φλεγμονή είναι μέτρια προς έντονη, χρησιμοποιούνται μυδριατικά κολλύρια, τα οποία ανοίγουν την κόρη, ώστε αυτή να μήν «κολλήσει» στο φακό ή, εάν αυτό έχει ήδη συμβεί, να σπάσουν οι οπίσθιες συνέχειες.
  Σε έντονες φλεγμονές η κορτιζόνη μπορεί να χορηγηθεί και με παραβόλβια ένεση, η οποία γίνεται με ειδική μικρή βελόνα δίπλα απο τον βολβό μέσω του κάτω βλεφάρου. Μετά την 3^η εβδομάδα απο την έναρξη θεραπείας με σταγόνες κορτιζόνης οφείλει να παρακολουθείται η πίεση του ματιού για το ενδεχόμενο να αυξηθεί. Εφόσον διαπιστωθεί οφθαλμική υπέρταση στο θεραπευτικό σχήμα θα προστεθούν αντιγλαυκωματικά κολλύρια.
  Συστηματική αγωγή με κορτιζόνη απο το στόμα χρειάζεται σε περιπτώσεις που η τοπική θεραπεία δεν αρκεί για να ελέγξει τη φλεγμονή ή όταν υπάρχει συστηματικό νόσημα. Φυσικά, όταν πρόκειται για λοίμωξη, τότε θα πρέπει να χορηγηθεί κατάλληλη αντιβιοτική θεραπεία υποχρεωτικά. Σε μακροχρόνια θεραπεία, η κορτιζόνη λόγω πολλών ανεπιθύμητων ενεργειών πρέπει να μειωθεί ή και να αντικατασταθεί απο άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Τέτοια είναι ενδεικτικά οι αντιμεταβολίτες, οι αναστολείς Τ-λεμφοκυττάρων και οι μοντέρνοι βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF, μονοκλωνικά αντισώματα έναντι υποδοχέων ιντερλευκίνης κ.α.).
  Δεν χρειάζονται όμως όλες οι ιριδοκυκλίτιδες θεραπεία. Μια απο αυτές είναι η ετεροχρωμική ιριδοκυκλίτιδα του Fuchs, μια χρόνια χαμηλής έντασης φλεγμονή, η οποία δεν απαιτεί θεραπεία, παρά μόνο εάν αυξηθεί η ενδοφθάμλια πίεση.
  • Χρονοδιάγραμμα
    Η θεραπεία συνήθως δίδεται για διάστημα μερικών εβδομάδων, αλλά σε χρόνιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης.
  • Επιπλοκές
    Καταρράκτης, γλαύκωμα, ταινιοειδής κερατοπάθεια (band keratopathy), κυστικό οίδημα ωχράς.
  • Αποτελέσματα θεραπείας
    Εξαρτάται απο την εκάστοτε περίπτωση και πάθηση. Υπάρχουν παθήσεις με καλή πρόγνωση και ήπια πορεία και άλλες με έντονη φλεγμονή, πολλές υποτροπές και σοβαρές επιπλοκές
  • Πρόγνωση
    Εξαρτάται απο την περίπτωση. Υπάρχουν παθήσεις με καλή πρόγνωση και ήπια πορεία και άλλες με έντονη φλεγμονή, πολλές υποτροπές και σοβαρές επιπλοκές.