Περιγραφή
H Επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη ή επιαμφιβληστροειδική γλοίωση ή ίνωση Πρόκειται για την ανάπτυξη μιας μεμβράνης, σαν «πέτσα», στην ωχρά κηλίδα, η οποία προκαλείται απο την μετανάστευση κυττάρων απο το μελάγχρουν επιθήλιο του αμφιβληστροειδούς. Τα κύτταρα αυτά πολλάπλασιάζονται και προκαλούν την ανάπτυξη μιας λεπτής μεμβράνης, η οποία «σκεπάζει» την ωχρά κηλίδα σαν σεντόνι. Ανάλογα με το πόσο παχιά είναι αυτή η μεμβράνη διακρίνονται οι κάτωθι μορφές :
- Ωχροπάθεια δίκην «Σελοφάν» (cellophane maculopathy), η οποία αντιπροσωπεύει μια λεπτή στοιβάδα χωρίς έλξη και παραμόρφωση του περιγράμματος του κεντρικού βοθρίου, το οποίο είναι η κεντρικότερη περιοχή της ωχράς
- Macular pucker, η οποία είναι μια παχειά στοιβάδα με έλξη και παραμόρφωση-πτυχές της έσω επιφάνειας του αμφιβληστροειδή στο κεντρικό βοθρίο. Αυτή η μορφή είναι που σχετίζεται συνήθως με συμπτώματα.
Καταστάσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί
- Ιδιοπαθής,
- οφθαλμικές φλεγμονές-ραγοειδίτιδες,
- αγγειακές παθήσεις αμφιβληστροειδούς-διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια,
- θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς,
- αιμορραγίες και αιματώματα,
- ρωγμή αμφιβληστροειδούς,
- φωτοπηξία laser αμφιβληστροειδούς.
Συμπτώματα – Κλινική Εικόνα
Η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη προκαλεί παραμόρφωση των ειδώλων, θόλωση κεντρικής όρασης (οδήγηση, διάβασμα), στράβωμα-καμπύλωση των περιγραμμάτων των αντικειμένων.
Διάγνωση - Εξετάσεις
Η διάγνωση γίνεται καταρχάς με βυθοσκόπηση στη σχισμοειδή λυχνία. Κατόπιν, ακολουθεί η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) η οποία είναι και η εξέταση εκλογής για την ακριβή διάγνωση και απεικόνιση των ανατομικών στοιβάδων της ωχράς. Η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη διακρίνεται ώς μια λεπτή γραμμή πάνω απο το εσωτερικό περίγραμμα της ωχράς.
Επιπλοκές
- Κυστικό οίδημα της ωχράς κηλίδας.
- οπή ωχράς κηλίδας μερικού ή ολικού πάχους ή
- ψευδοοπή.
Αντιμετώπιση
- Συντηρητική
- Σε αρχόμενα στάδια, εφόσον η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη δεν προκαλεί ανατομική παραμόρφωση της ωχράς ή αυτή είναι μικρή, χωρίς ενοχλήματα εκ μέρους του ασθενούς, συνιστάται αναμονή και παρακολούθηση.
- Επεμβατική
- Σε πιο προχωρημένα στάδια, όπου η μεμβράνη είναι πιο παχιά και δημιουργείται έλξη και παραμόρφωση της ωχράς, πιθανόν δε και κυστικό οίδημα, τότε προκύπτει και πτώση της όρασης με τη λεγόμενη παραμορφοψία, δηλαδή το στράβωμα-καμπύλωση των ευθειών και των περιγραμμάτων των αντικειμένων. Στο στάδιο αυτό, πλέον, έχει ένδειξη η χειρουργική επέμβαση, η οποία πραγματοποιείται με υαλοειδεκτομή-βιτρεκτομή και αποφλοίωση της μεμβράνης (membrane peeling). Με απλά λόγια, καθαρίζεται το υαλοειδές, η γέλη δηλαδή που καταλαμβάνει την οπίσθια κοιλότητα (ημιμόριο) του οφθαλμού και εν συνεχεία με ειδικές λαβίδες «ξηλώνεται» η μεμβράνη απο την επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς. Η αποκατάσταση μπορεί να πάρει λίγες εβδομάδες, εώς ότου δηλαδή αποκατασταθεί με την ανακούφιση της έλξης η αρχιτεκτονική της ωχράς κηλίδας.
- Πρόγνωση
Συνήθως είναι καλή για την όραση μετά απο το χειρουργείο. Σε σχετικά σύντομο χρόνο η οπτική οξύτητα αποκαθίσταται και κυρίως παρέρχεται το ιδιαίτερα ενοχλητικό αίσθημα της παραμορφοψίας. Η τελική όραση εξαρτάται απο την αρχική προ του χειρουργείου. Όσο καλύτερη είναι η προεγχειρητική όραση, τόσο καλύτερη και η μετεγχειρητική κατά κανόνα, όμως τότε είναι και σχετικά μικρή η διαφορά που αντιλαμβάνεται ο ασθενής. Ο ακριβής χρόνος του χειρουργείου εξαρτάται απο το χειρουργό και βέβαια τις ανάγκες και το προφίλ του ασθενούς.
Πρόληψη – Check-up
Δεν υπάρχουν προληπτικά μέτρα καθότι η πάθηση είναι αμιγώς οφθαλμική και δεν σχετίζεται με συστηματικά νοσήματα. Ο έλεγχος γίνεται με την κλινική εξέταση και το OCT, περιοδικά είτε πριν είτε μετά απο χειρουργική επέμβαση.