Περιγραφή
Η φωτοδυναμική θεραπεία είναι μια επεμβατική πράξη με χρήση ειδικού λέϊζερ, όπου ένα μικρό τμήμα του αμφιβληστροειδή χιτώνα ακτινοβολείται για να θεραπευτούν κάποιες ειδικές παθήσεις του βυθού του ματιού κυρίως στην περιοχή της ωχράς κηλίδας.
Πότε γίνεται η επέμβαση
Η βασική ένδειξη για τη φωτοδυναμική θεραπεία στον αμφιβληστροειδή χιτώνα είναι η χρόνια κεντρική ορώδης χοριοαμφιβληστροειδοπάθεια και κάποιες ειδικές μορφές υγρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς. Στην τελευταία κατηγορία εντάσσονται η ιδιοπαθής πολυποειδική χοριοειδική αγγειοπάθεια ή απλούστερα πολύποδες χοριοειδούς καθώς και η αγγειωμάτωση αμφιβληστροειδούς ή RAP (retinal angiomatous proliferation). Η ιδιαιτερότητα αυτών των παθήσεων συνίσταται στην ελλιπή ανταπόκρισή τους στη μονοθεραπεία με ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις anti-VEGF παραγόντων και χρειάζεται συμπληρωματική θεραπεία με φωτοδυναμική. Παλαιότερα, βέβαια, η φωτοδυναμική εφαρμόζονταν και στην κλασσική μορφή χοριοειδικής νεοαγγείωσης ή υγρού τύπου ηλικιακής και μυωπικής εκφύλισης, αλλά σήμερα πλέον σε αυτή την κατηγορία απόλυτη ένδειξη έχουν οι ενδοφθάλμιες ενέσεις.
Οδηγίες πριν την επέμβαση
Δεν χρειάζεται διακοπή της φαρμακευτικής θεραπείας των ασθενών πριν την επέμβαση, ούτε κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Όμως πρέπει να προηγηθεί μια αγγειογραφία με ινδοκυανίνη σε προγενέστερο χρόνο, η οποία αποτελεί τον οδηγό για την εφαρμογή της φωτοδυναμικής, αφού δίνει το στόχο που πρέπει να «χτυπηθεί» με τη δέσμη του λέϊζερ. Στον ασθενή συστήνεται να φορά μακριά μανίκια και ένα καπέλο, ώστε μετά την επέμβαση, κατά την επιστροφή στο σπίτι, να μην έρθει κατά το δυνατόω σε επαφή με την ηλιακή ακτινοβολία.
Πώς γίνεται η επέμβαση
Η φωτοδυναμική θεραπεία γίνεται σε σχισμοειδή λυχνία με προσαρμογή σε αυτή του ειδικού μηχανήματος του λέιζερ. Δεν απαιτεί χειρουργικό χώρο. Πριν τη θεραπεία γίνεται αργή ενδοφλέβια έγχυση μιας φωτοευαίσθητης ουσίας, της βερτεπορφίνης, με τη χρήση ειδικής ηλεκτρικής αντλίας. Η έγχυση διαρκεί περίπου 10 λεπτά. Η διάρκειά της καθ’εαυτώ θεραπείας είναι 83 δευτερόλεπτα ή 42 εφόσον γίνει θεραπεία μισής δόσης. Γίνεται με τοπική αναισθησία με σταγόνες και χρησιμοποιείται ειδικός φακός που έρχεται σε επαφή με το μάτι. Η επέμβαση δεν συνοδεύεται απο πόνο.
Οδηγίες μετά την επέμβαση
Μετά τη φωτοδυναμική θεραπεία χορηγούνται στον ασθενή ειδικά γυαλιά που πρέπει να φορά συνεχόμενα για 3 ημέρες. Επίσης, θα πρέπει να αποφύγει την έκθεση στον ήλιο για το ίδιο διάστημα προς αποφυγή τυχόν φωτοευαισθησίας στο δέρμα.
Επιπλοκές
Κατά κανόνα η επέμβαση είναι ασφαλής.
Η μόνη και πιο επικίνδυνη επιπλοκή μετά την επέμβαση μπορεί να είναι μια μείωση της κεντρικής όρασης, η οποία είναι σπάνια και προσωρινή συνήθως. Αυτό εξαρτάται ασφαλώς και απο τη σωστή ένδειξη εφαρμογής της θεραπείας και βέβαια απο την τεχνική που εξαρτάται απο την εμπειρία του θεράποντος ιατρού. Η πιθανότητα επιπλοκής λοιπόν περιορίζεται εφόσον η θεραπεία γίνει με βάση τις σωστές ενδείξεις και σωστές παραμέτρους.